28 Nisan 2019

Mosquito


sivrisinek hazretleri hakkında bir belgesel. zaten en ölümcül hayvanlar listesinde kafadan giriş yapıyor. onu daha önce görmüştük. elemanın bir sürü hastalığı varmış. en son zika virüsü meselesi varmış. hepsini inceliyorlar işte. sinekleri pek güzel çekmişler. tipleri falan tiksindirse de sudan çıkış anları harika. çeşitleri bol. genelde sıcak mevsim sevdikleri için küresel ısınma sineklere yarıyormuş. bu da virüslerin yayılmasına sebep olabilirmiş. spoiler gibi oldu ama dünyanın sonu için sivriden bir senaryo için gayet güzel. bill gates sıtma için uğraşıyordu galiba. belgeselde onu bolca görüyoruz. diğer gönüllü, uzman kişiler var. bir tanesi afrikadaki evlerin tavanlarından giren sineklere bile çözüm bulmaya çalışıyor. o kadar iyi bir insan, buradan takdir ettim kendini.

--- spoiler ---

.diyorlar ki sıtma ve eski tür hastalık yayılmaları afrikadan dünyanın kalanına 300 yılda falan yayılmış. yeni çıkan zika, nil humması, ç ile başlayan komik isimli bir tanesi de 16 yılda yayılmış. bunda en önemli faktör tabii ki artan hava ulaşımı imiş. adamlar buna bir çare bulsa en azından bir engel olacak ama şimdilik böyle bir şey söylenmedi. ilerde dünyanın sonu olursa engellerler herhalde.

.zika olayı çok çirkin, beyni gelişmemiş bebekler ortaya çıkartıyor. taşıyıcıya ya da anneye bir şey yapmıyor sanırım. böyle bir hastalık. bebekler bir taraftan altı ay yaşamaz deniyor, sonra ömür boyu masrafları 10 milyon dolar olur deniyor. zaten brezilyadaki bir karıyı çekmişler. üzerine yeni bir tane daha çocuk yapmış. ultrason ile kafatasını ölçüyorlar. böyle bir dram var mı? bir taraftan da geri zekalılık, devamlı riske atmak gibi bir şey.

.afrikada sıtmadan ölen çocuklar, sıtma ile uğraşan ebeveynler falan gösteriyorlar. zaten mekanlar çok korkutucu. uzmanlardan bir tanesi evlerin çatıları ile taşları arasındaki boşlukları doldurmaya, deliklere özel sineklikler takmaya ve çocuklara bunları anlatarak eğitmeye çalışıyor. kendisi de sıtma olmuş. böyle bir insan.

.engelleme konusunda pek bir şey yapamıyorlar. havadan ilaçların ayrı sağlık sorunları olabilir. florida'nın biyoloji profesörü belediye başkanı varmış. çeşitli bitkiler gösterip, sinek kaynağı bunlar falan demesi iyidi. başka eyaletlerde kimyasal çözümler ararken, bunun bir çözüm olmadığı, hatta kimyasallara direnç oluşturuyorlarmış. tabii havaların da ısınması ile tüm hastalıklar iyice yayılacak diyorlar.

.bir tanesi erkek sineklerin genetiği ile oynayarak, hastalıklı dişilerle üreyip, veletlerinin öldürmeleri, kısırlaştırmaları gibi bir şeyleri araştırmışlar. bir taraftan sinekleri komple ortadan kaldırmak dünyaya zarar verir diyorlar, diğer taraftan böyle işler var. sadece hastalığı hedef alıp yok edemiyorlar. ne yapsan olmuyor. yapılanlar ters tepiyor. tabii doğa kazanıyor ama böyle göz göre göre, insanların kendi kendilerine yaptığı kötülük gibi oluyor. sineklerin bu seviyeye gelmesi tamamen insan katkısı olan bir sonuçmuş, artık sokulurken bunları hatırlarız. selam olsun sivrisineğe, bu sezon bizleri bulmasın temennileri ile.

--- spoiler ---