türkçe belgesel bulamadığım için izledim de... insanın boğazında düğümleniyor lan, bu nedir? bir taraftan çanakkale savaşı neden yapılmış? bunun cevabı bile doğru düzgün yok. üç beş sene sonra zaten istanbul işgal ediliyor. tek mantıklı açıklaması, o dönem rusya'ya yardım götürmeye çalışıyorlar. o engelleniyor. komünizm devrimi oluyor. bu da neyi ne kadar değiştiriyor. onu pek bilmiyorum. tarihle alakam pek yok ama geçmişte yaşanan da bir acayip. tabii ki kimin gözünden baktığına göre değişiyor. belgeselde düşman gözüyle de bakmışlar. saçma bir romantizm kurulmuş. bunu devamlı yapıyorlar aslında. belki gerçekte de böyle bir olay vardır. düşman da olsalar birbirlerine saygı duymuş olabilir ama yeterince duymamışlar da toplamda 250bin insan ölmüş. rakam yazması kolay ama işte inanılmaz bir hadise. belgeselin görüntüleri çok yetersizdi. aynı fotoğrafları tekrar tekrar gösterdiler. canlandırmalar o kadar kötü değil ama sadece karanlıkta süngüler görünsün, siperlere batsın şeklinde tekrar ettirmişler. pek para harcamamışlar. basmışlar duygusal müziği, acıklı mektuplar, sonuç zaten hüzün. bunu kullanmışlar gibi geldi. çok daha iyi bir belgesel yapılabilirmiş.
--- spoiler ---
.toplamda ölümler dengeli görünüyor ama rakamlar ne kadar doğru bilemiyorum. belgeselde anlatılan kısımlarda türkler 10binler kaybediyor, karşı taraf yüzler nisbetinde kaybediyor. niye böyle lan? techizat yok, ekipman yok erler ölüme yollanmış. bedenleri ile korumuşlar. mevzu buna çıkıyor.
.ismini hatırlayamayacağım, anzaklar hazırda beklerken bizim taraf taaruza geçiyor. 40bin kişiyle mi nedir. karşı tarafta bunları öldürmek için cephede olmaya para veriliyor. düşün artık pisliği. nasıl mertlik bu nasıl insanlık?
.başka bir durumda 300 kişi esir alıyorlar ama 3000 de olabilir diyor. kalanı zevkine öldürmüşler gibi. olacak iş mi şimdi bu?
.yakacak toplayan kara kuru bir eleman var. bir ekip bunu sevmiş konserve atmış! diğerleri gelmiş şak diye öldürmüş. eğer gerçek bir hikayeyse bile insan bunu anlatır mı? bana çok aşağılayıcı geldi.
.hani cepheler çok yakınmış, birbirlerine hediyeler atarlarmış. eğlenmeye falan başlamışlar iyi güzel de bu nedir abi?
.atatürk meselesi bu konuda da karışık. bazıları yaptıklarını çok abartıyorlar diyor. diğer taraf da başlı başına savaşın bir kazanımı olarak atatürk'ü gösteriyor. baskın kararlar verip, düşmanın ilerleyişini durdurmuş ama tamamen zaiyat vererek yapmış. belki stratejisi buymuş ama diğer tarafta mevzu sadece bu muydu diyor insan.
.üstelik yapıp ettikleri haricinde rütbesi olsun, yönettiği birlik olsun savaşın bütününde çok büyük bir yer tutmuyor gibi. savaş çok daha önce başlamış, çok daha sonra bitmiş gibi görünüyor. bunlar hep görmezden gelinip, atatürk geldi çanakkale savaşını kazandı gibi anlatılıyor. bunu da garipsedim.
.dediğim gibi tarihi olaylar konusunda pek bir bilgim yok ama zaten tam da bu sebeple, olayların doğrusu yok. herkes kendi meşrebinden bakıyor. gerçekte ne olduğunu anlayamıyoruz. kararlar doğru muydu? değil miydi? bunlar belli olmuyor. koskoca savaş bile ne diye yapılmış. onun bile sebebi doğru düzgün belli değil.
.osmanlı savaşı kaybettiği için işgal ediliyor. çanakkale savaşını kazanmamızın bu anlamda bir manası kalmıyor ama sevr anlaşmasını dayatmaları ve bunu uygulama güçlerini ellerinden almışız diye cevaplar verilmiş. artık neyin nasıl olduğunu çok daha uzak gelecekte öğreneceğiz. belki de hiç öğrenemeyeceğiz.
--- spoiler ---