--- spoiler ---
.başlangıçtan önce ne vardı sorusu üzerine bir bölüm. iki adet görüşe yer vermişler. ilki bilinen hiçlikten büyük patlama olduğu görüşü. diğeri ise 11 boyutlu, çoklu evren modeli ile açıklanan başka bir görüş. m teorisini sanki bu elemanlar keşfetmiş gibi açıkladılar ama en azından m ismini başka bir eleman vermiş idi. ismi açıklanmayan diğer kişi bu mu bilemedim ama niyeyse böyle bir şey yapmışlar.
.neyse asıl olaya baktığımız zaman en başına paralel evrenlerin uzaklaştıkça sakinlemesi ve soğuklaşması bu yüzden tekrar yakınlaşıp birbirine çarpışması sonucunda büyük patlama olduğu gibi bir açıklama. tabi bu durumda da bundan önce ne vardı diye sorulması gerekecek ama bunların hepsinin döngüsel olduğu ezelden ebede gittiği gibi bir şey dediler sayılır.
.bir trilyon yıllık döngüler ile gerçekleşen bu çarpışma evreni yaratıyor denebilir. ha evren neyin içinde genişliyor gibi sorulara da 10 boyut + zaman içersindeki zar ile açıklama getiriyorlar. zaten bu evrenleri ayıran zar çarpınca büyük patlama oluyor ve evren baştan yaratılıyor gibi bir şey. pek akla yatkın sayılmaz ama hiçlikten olmak da pek akla yatkın değil.
.bu iki görüş üzerine planck uydusu diye bir uydu gönderilmiş o vakitler. şimdi sonuçları da açıklanmış ama bu konu üzerine bir bilgi bulamadım. mikro dalga arkaplan ışımasını daha mı net çekecekler ne yapacaklar? bulmayı bekledikleri bir şey var idi, bulunmuş mu bulunmamış mı bilemiyorum artık. başka bir şekilde öğreniriz herhalde. adamlar dünyevi mevzuları aşmış evrenlere geçmiş hehe... ya da belki sadece dünyevi olarak ellerindeki denklemleri isim yapmak için kastırıyorlar bu kadar, kim bilir.
--- spoiler ---