7 Haziran 2013

Through the Wormhole s02e04:

Are There More than Three Dimensions?

--- spoiler ---

.üçden fazla boyut var mıdır? mevzumuz buydu. 3+1 olayına hiç girmediler ama zaten demek istedikleri eğer 4 boyut ise 4+1 olacak idi. çok net bilgiler de yok idi, tabi eğer bunlar çözülse baya bir sırra vakıf olmuş olacağız ama yine de insan yeni bir şeyler bulunsun istiyor.

.genelde daha önceki mevzular idi. yerçekimi gücü, dört temel kuvvet içersindeki en zayıf güç olmasının nedeni nedir? bu mevzu üzerine çoklu evrenler ya da çoklu boyutlar fikrini inşa ediyorlar devamlı. deney güzel anlatıyor idi. eğer yerçekimi akan su gibi olsa, tek boyut sayısına göre aşağı ulaşan su miktarı azalıyor. bu durumda da fazladan boyutlar olmalı deniyor.

.sicim teorisine de girmeleri gerekiyordu ama çok girmediler. ölçülmesi imkansız büyüklükte olduğunu hadron çarpıştırıcısının galaksi boyutunda olması gerektiğini söyleyerek ortaya koymuş oldular. bu kadar imkansız bir şey ne doğrulanabilir, ne yanlışlanabilir ise nasıl olacak onu bilemedim.

.yerçekiminin minimal dünyadaki etkisi yine aynı soruyu başka bir şekilde söylemek idi, buna uygun deney yapmışlar. saçın 50'de biri boyutundaki etkiyi ölçmüşler ama bir değişiklik bulamamışlar. daha da aza inmeleri gerekiyor imiş. bakalım ne bulacaklar?

.karanlık maddenin yüksek enerjili fotonlar olması meselesi de ilginç idi, evrenin ilk zamanlarında bu şekilde ortaya çıkmış olabilir diyorlar. yüksek enerjiye ulaşan fotonlar fazladan boyuta geçiyorlar ve algı dışına çıkıyorlar ama yerçekimi etkilerini görebiliyoruz.

--- spoiler ---