tvden bir başka belgesel serisi kendisi. the elegant universe'den gözümün ısırdığı fizikçi ve "bestseller" kitapları bulunan bir zat sunuyor. iyi anlatıyor güzel de anlatıyor, modellemeler biraz zayıf ama yine de tatmin edici düzeyde. belgeselin imdb bilgisine erişemedim, bölüm bilgileri yine en temiz şekli ile nat geo'nun avusturalya sitesinde bulunuyor. denk geldikçe izlenir bir belgesel kendileri, dördüncü bölümünden başlamış bulunduk artık.
--- spoiler ---
.kuantum dolaşıklığı, ışıktan hızlı hareket ve hatta ışınlanma mevzularına girdiler. einstein ve bohr arasındaki anlaşmazlık meselesi üzerinde de bolca durdular. adam kuantumu çökerteyim derken doğrulamış. böyle bir belirsizliğe kimsenin inanası gelmiyor demek. tutucu bilim insanları bunlar hehe.
.çift yarık deneyini bowling topları ile açıkladılar. son halin de bir gözlem olduğu konusunda şüphelerim vardı. buna değindiler, yani önüne çift yarık koyuyorsun ve arkasına da bir levha yerleştiriyorsun. bu da atomların davranışlarını bir yerde belirlemek anlamına geliyor imiş. bir yerde olmaya zorlamak anlamına gelmek demek imiş. böyle bir şey yapılmasa atomun nerede olduğu sadece olasılık hesabı imiş.
.tanrı zar atmaz diye karşı çıkıyor tabi einstein amca ama sonunda kuantum mekaniğinin karşı çıktığı parçalar deneyler ile doğrulanıyor gibi görünüyor. en enterasanı kuantum dolaşıklığı meselesi. birbirine dolanmış (ne demekse artık ya da nasılsa a...) iki adet atomu ayırdığın zaman aralarındaki mesafe ne olursa olsun birine etki ettiğin zaman diğerine etki ediyormuşsun. hem de bu ışık hızından daha hızlı bir şekilde olmakta imiş. bu yolla ışınlamanın bulunacağından dem vuruyor ama bir diğer belgeselde sadece atom çorbası haline getirirdik, bu kadar atomun nerede olduğu bilgisini aktarmaya imkan yok tarzında bir şeyler demişler idi.
.tabi hayal etmek bedava ama işin aslı bunların mümkün olmadığının bulunduğu bir dünya daha sıkıcı olurdu elbette, ulan kesin bir şey yok diye bunalıma girmeden önce böyle düşünmek gerekiyor belki. yazık yaşlı einstein'ın gözü arkada gitmiş bu yüzden.
.paralel evren meselesine de hafiften giriş yapıldı son kısımda... o daha fantastik bir şey tabi. olasılıkların aynı anda olmaya devam ettiği meselesi... bir yerlerde hakkaten eksiklik olmalı ama dur bakalım kim bulacak.
.kuantum dünyasını açıklayan bu kuralları büyük cisimlere de uygulayabiliriz dedi sanki ya bu hatalı. aslında uygulanmadığını da bir kaç cümle önce söyledi, neden uygulamasının durduğu hakkında bohr açıklama yapmadı da dedi ama son kısımda belki de yanlış bir düblaj ile artık böyle bir açıklama yaptı. uygulanmadığı ve bir açıklama olmadığı için her şeyin teorisine kasıyor bilim insanları.
--- spoiler ---