--- spoiler ---
.sonunda en iyi bölümünü yaptılar. en azından şimdiye kadar verdiği bilgiler arasında en sağlamlarını vermiş oldular. tabii biz niye bu vakte kadar bunları öğrenmedik de denebilir. notaların ortaya çıkışı, düzenlenmesi falan filan gibi özetlenebilir.
.pisagor abimize dayandırıyor, orası ne kadar doğru bilemiyoruz. adam demircinin önünden geçerken uyumlu sesler duyup araştırmaya başlıyor ve sesler arası oranlar keşfediyor. bu kadar basit mi yani? iyi güzel diyoruz, dinlemeye devam ediyoruz. 1/2 oranı aynı sestir diyorlar. birbirinin oktavı gibi bir şey işte. 2/3 oranı ile demir çubuk uzunlukları farklı notalar veriyor diyorlar. buna göre çubukları artırıp, tekrardan 1/2 aynı sesleri çıkarttıklarında ellerinde 12 tane ses kalıyormuş. notalar buradan çıkıyormuş.
.böyle güzel bir sistem bulup, yaptıkları hatayı gizlemek için de yemin ettirip, ölüm cezası demişler. orasını şaka gibi anlattılar ama 1/2 ile ulaşacakları 12bin küsür rakamı, 2/3 ile ulaşacakları 12bin küsür rakamından farklı, bu farkı kulaklar ayırt edemiyor, enstrümanlar da buna uygun yapılıyor diye uzun bir süre fark edilmiyor. aradaki oran farkı bu şekilde korunuyor.
.müzik geliştikçe bu sorun yaratıyor, transpoze edemiyorlar. edince müzik değişiyor. bu durumda da bir oktavı 12'ye bölelim diyorlar. eşit temperment midir nedir? öyle bir adı var. sistem buymuş, şimdiki frekanslar bu şekilde belirlenmiş. tamamen sallamasyon gibi, insanı o üzüyor. altında temel bir sistem aslında yok gibi, en azından ilk başta pisagorun bulduğu mükemmel dünya sistemine uymuyor. zaten hepsi hayalmiş.
.çinli kardeşler bu sistemi daha önce bulmuş, çinlilerden gelen tipler bunu aktarmış olabilirler diyor. madem öyle niye pisagora dayandırıyorsun diye de sormak lazım ama artık orasını bilemiyoruz.
.orta doğu müziğinde ritmler ve melodiler varmışmış. batı müziği çok sesliymişmiş. bize böyle anlatıyor. orta doğuda 12'ye değil 24'e bölmüşler, oradan da çok acayip nağmeler üretmişler. o yüzden batı enstrümanları ile olmuyor ama perdesizlerle falan oluyor diyor. en azından bunu demeye getirdi. tabii adama madem çok sesli yapamayacaksın niye 24'e bölüyorsun diye sorarlar ya da 24'e bölünmüş seslerden çok sesli yapılamaz mı diye de sorarlar. bunların cevabı haliyle yoktu.
.jaws'a falan girmese iyidi. piyanodaki yakın seslerden gerginlik verdi falan filan diye bunlara girdi, bu kısımlar yerine esas konuları biraz daha derinleştirse iyidi ama buna da şükür. en azından seriyi izlediğimize değdi.
.ayrıca üşenmeyip hesaplamaya çalıştım da 440 temel frekans olarak kabul edip, 12'de biri şeklinde notaların frekanslarını bulunca, 2/3 sistemi ile çıkan frekanslarla alakası olmuyor. insanlık bu sisteme geçmeden önce farklı bir müzik duyuyormuş. bunun örnekleri var mıdır? ona bakacağım bir ara. ilginç bir mesele.
--- spoiler ---