18 Mart 2019

Through the Wormhole s06e02:

Can Time Go Backwards?

--- spoiler ---

.içeriğinde bir sürü teori olan bir bölüm. baya kafa açıcı bir iş yapmışlar. zaman mevzusu olunca zaten kafa direkt açılıyor. zaman yolculuklu filmler ve son kısımda geçmişi değiştirme meselesiyle tamamen bilim kurgu hikayesine girdiler ama izlemesi keyifliydi.

.ilkin zamanın aslında akışkan olmadığından bahsediyorlar. analog saatin hareketine baktığın zaman anlık olarak duruyormuş gibi görürsün diyor. dikkatini verdiğin an, şimdiki an bir kare diyor, zaman akışı beynin bir oyunu olarak bu parçaları birleştirir diyor. hatta tüm zamanı, evreni aynı anda olduğunu söylüyor. pasta örneği veriyor. alınan kesitler, şimdiki zaman diyor. her kişinin şimdiki zamanı vardır diyor. gökteki cisimlere bakınca geçmişini görmemiz, onların şimdiki zamanını belirlemeyi imkansız hale getirir diyor. evrensel bir şimdiki zaman yok, zaman herkesin baktığı ana göre değişiyor diyor. sağduyuya ters biraz ama bir taraftan insan, olabilir de diyor.

.buz hokeyine geçmişini gösteren gözlükler takınca oynayamıyor. bunda bir numara yok da ilginç olan tüm zamanı aynı anda verirsek sadece durur diyor. zaman biyolojinin işlemesi için parçalara ayrılmış, hepsini bir arada görse sadece dururdu demeye getiriyor. bir taraftan ilginç bir bilgi.

.güvercin örnekli kuantum dolanıklı abimizin konuşması enterasandı. şapkalı güvercin modelleri ile örnek veriyor. iki yol üç parçacık var. geçişlerinde mutlaka birisi ikili geçmeli ve ikili geçen de şapkasını düşürmeli diyor. ancak hemen yolun çıkışında gözlemlediği zaman şapkaların düştüğünü, daha ilerdeki bir bölümde gözlemlediği zaman da düşürmediğini görüyor. tersi de olabilir ya önemli değil. anlatılmak istenen, gelecekte yapılan gözlem, geçmişteki davranışı etkiliyor diyor. bir anlamda gelecek geçmişi değiştiriyor diyor. artık ne kadar inanırsan, bu kuantum olayı insanları çok bozuyor.

.geleceğin geçmişi değiştirmesi, çikolata fabrikası örneği ya  da gökyüzüne lazer tutma örneği ile açıklamaya çalışıyorlar. biraz zorlama bir olay ama yine enterasan diyebiliriz. gelecek içeriğine göre geçmiş şekilleniyor demek istiyorlar aslında. iyi güzel ama geleceği bilemediğimiz için biraz sallama bir bilgi oluyor sanki.

.buradan büyük baba paradoksuna gelen tip var, bu bölümde enterasan olan geçmişe gidip zaman makinesi yapma bilgisi verdiğin zaman bu bilginin nerden geldiğini bilemezsin diyor. esasında doğru, geleceği de değiştireceği için başa döndürmek gibi olacak. bu bir paradoksmuş. güzel bir paradoksmuş. diğer türlü dans örnekleri, geçmişin değiştirilemeyeceği ya da zaten değiştirilmiş olacağı gibi temel bilim kurgu filmi hatalarına göndermeli bir açıklam içeriyor.

.geçmişe mesaj gönderme kısmında tam olarak bilinmeyen bir parçacıkla bunu becerebileceğini söyleyen bir tip vardı  ya çok ilginç gelmedi bu kısmı. parçacıkların yüklü olması, yüksüz parçacığın olmaması muhabbeti biraz ilginç olabilir tabii...

.son kısımda tamamen solucan deliklerine geçtiler. bunu araştıran teorik fizikçi arkadaş, negatif enerji mi ne diyor. boşluğu vakumlayınca geriye kuantum dalgalanmaları kalıyordu ya, oradan yola çıkarak bir negatif enerji kaynağı bulmuş gibi. tabii solucan delikleri stabil değilmiş, bunun için de şeklini değiştirmeye karar vermiş. daha dar solucan delikleri tasarlamış. aman da aman...

--- spoiler ---