12 Ekim 2018

how the universe works s03e06:

Weapons of Mass Extinction

--- spoiler ---

.bölüm ismi sadece extinction idi, aratınca öyle bir bölüm çıkmadı. bir tek kendi tv kanalının sitesinde çıktı, onda s03e06 diyordu. özetler benzeyince bu bölüme koydum.

.en çok sevdikleri konu. dünyanın sonu ne olacak? sonunda yok olup gideceğiz, bu kesin diyorlar. zaten şu vakte kadar dünyanın geçirdiği yok oluşları incelemişler. o açıdan güzel olmuş ama devamlı aynı muhabbetler işte. 

.bu aynı muhabbet içinde yine de hem unutulan, hem ilginç bilgiler olabiliyor. sanırım daha önce yine duymuştum ama burada tekrar edildi. siyanobakterilerinden önce oksijen yokmuş. bu arkadaşların ürettikleri gazla diğer canlılar zehirlenip ölmüşler. kalan sağlar oksijeni kullanıp gelişmişler. yok oluş meselesini sıradan devam etmeye çalışayım.

.öncelikle bir gezegen çarpabilir diyorlar. marduk falan demediler ama evrende başı boş takılan, bir güneş sistemine dahil olmayan, aralarda gezen bir sürü gezegen var diyorlar. dünya oluşumunda çarpıp ayı meydana getirdi işte diyorlar ama o güneş sisteminin oluşumunda mars büyüklüğünde bir sürü gezegen teorisine göre normaldi, onu söylemeden geçtiler.

.sonra hayat yavaş yavaş oluşuyor ama dünyanın güneşe uzaklığı belli zamanlarda değişiyor. ayrıca dünyanın sıcaklığı da sabit değil. siyanobakteri meselesi de burada ortaya çıkıyor. sıcaklık nisbeten iyiken, oksijenle sera etkisi azalıp, dünyanın da güneşten uzak vaktine denk gelince, buzul çağına giriliyor ve katliam oluyor. mevcut canlıların bir çoğu ölüyor.

.gama ışınları hangi sıradaydı çok hatırlayamadım ama bir süre önce dünya denizin dibindeki canlılar haricinde diğer canlıları etkileyen bir gama ışınımından etkilenmiş. neslini tüketmiş bir sürü canlının, geriye kalanlar hayatı devam ettirmişler. hepsinden sağ çıkmaları da garip ya neyse işte. bin ışık yılı civarında gama patlaması meselesi yaptılar. soğuk savaş zamanı patlayan gama ışını meselesini duyduydum. yine de ilginç ama...

.yanardağ patlamaları, lavlar, denizleri zehirleyip denizdeki canlıların yüzde doksanını öldürmüş. çok acıklıymış bu mesela. bunu da duymuştum ama detayları varmış. belli bir boyutun üstünde lav, dünyanın sonunu getiriyor.

.dinozor ölümleri, göktaşı çarpması meselesini zaten söylemeseler olmaz. bu devamlı mümkün olan bir şey. rusyadaki son olayları gösterdiler. bu da belli zaman dilimleri içersinde olacak bir şey diyorlar. belli değil ama oldu, yine olacak demeden edemiyorlar.

.en son da işte güneş kırmızı dev olacak ve hepimizi öldürecek. 2 milyar yıl civarı dediler. biraz büyüdüğü zaman bile okyanusları buharlaştıracak. kıyamet de böyle tasvir ediliyor zaten ya, tüm kıyamet tasvirleri yapıldı sağolsunlar.

--- spoiler ---