12 Ekim 2018

horizon s54e05:

Jupiter Revealed

--- spoiler ---

.ilkin yarısını falan gördüydüm, çok ilginç gelmişti. sonra tamamını izleyince biraz sallamasyon da yaptıklarını düşündüm. yine de görüntüleri, müzikleri tatlı bir bölüm. jüpiter'i pek bir kafaya takmışlar. güzel gezegen zaten, gösterdikleri görüntüler orijinal çekimlerse tablo çalışması gibi, belki gerçeğini modellemiş de olabilirler bilmiyorum. renkleri falan çok acayip.

.jüpiter'in içinde katı bir çekirdek var mı? kayaç bir gezegen mi? yapılan ölçümlerle buna evet demişler. en dibinde taşlardan oluşan bir kayaç gezegen varmış. sonra etrafına gazları toplayarak dev olmuş. kaya gezegen boyutu dünyanın on katı kadar diyorlar.

.ardından göktaşı yağmurları ile bulanmış, bulanık bir katman varmış. metalik hidrojen ve kaya karışımı bir katmandan söz ediyorlar. çekirdeğin etrafını sarmış, bunun da gezegenlerin oluşumu ile ilgili bir hadise olduğu, milyon tane göktaşı düştüğünü söylüyorlar. biraz sallama teori gibi.

.esas ilginç olan kısmı metalik hidrojendi. jüpiterdeki durumu canlandırmak için büyük ölçekli bir deney yapıyorlar. hidrojene jüpiterdeki basıncı uygularsak ne olur diye araştırıyorlar. pat diye metalik olduğu ortaya çıkıyor. bunu da saydamlığını kaybedip yansıtıcı olması ile açıklıyorlar. gösterdikleri sonuç falan beni tatmin etmedi ama adamlar ciddi insanlar şimdi inanmamak ayıp olur. yine de gezegenin içinde akışkan, metalik bir hidrojen olduğu fikriyatı güzel. görsel şölen.

.işte baştaki aurora kısmını buna bağlıyorlar. kutuplarda ışıkları görünce dünyanın çekirdeğindeki demirin yarattığının benzeri bir şey olduğunu anlıyorlar. çekirdekte de hem kaya hem metal buluyorlar. böyle de bir hikayesi var işte. aurora'lar içinde uydularının gezinmesi de ayrı bir çılgınlık. onların etkisi, elektriği uydulara vuruyormuş. bir miktar enerjili çorba, belki oralarda bir şeyler vardır.

.kutuplarındaki beşgen fırtınalar da ilginçti. doğal olarak böyle bir şeyin oluşumunu açıklamadılar, hayret etmekle yetindiler. genel şekli ya da kimyası ile ilgilidir. tabii bu kadar kaotik sistem içinde renkleri, şekilleri olsun bir düzen, kalıp bulup hayran kalmak da çok acayip. insan nerdeyse iman edecek ama hop diyor bir ses. kimin sesi o acaba?

.anlatan tipler uzman tiplere benziyor. juno adlı araçtan çok bahsettiler, hepsini onun sayesinde yapmışlar. az daha kamera koymuyorlarmış ama bu nasa da çok sallama iş yapıyor. şimdi unutacakları kameradan süper görüntüler alıyorlar. acayip bir yörüngeye sokmuşlar. önce yakın hızlı, sonra uzak yavaş şekilde çok fazla yaklaşma şansını yakalamışlar. bulutları ve altını bu şekilde kaydetmişler.

.tabii su meselesi de vardı. galileo ile su bulamamışlar. tek bir yerden alıp su bulamayınca jüpiterde su yok demek de garip olmuş. şimdi hem bulutları görüyorlar, hem de içinde devasa bir su katmanı olduğunu söylüyorlar. tabii bunların ölçümlerine göre bu böyle. yaptıkları bir ölçümde yıldırımları yakalıyorlar. tabii bunlar su buharından mı? suyun üç hali de olması gerekir dediler ama sonra amonyak da eklediler. kimse içerdeki basınç yüzünden yaşam beklemiyor ama ilginç işte.

--- spolier ---