--- spoiler ---
.bu belgesel serisinin en iyi bölümlerinden biriydi. tabii yine deli gibi müziği basıp ortalığı yakıp yıkıyorlar, devamlı bir patlama çatlama görüntüsü gösteriyorlar ama bilgier ilginçti, en azından yeni duyduğum şeylerdi.
.ilki ve en garibi, şu vakte kadar hiç duymadığım şekilde samanyolu galaksisi evrendeki en büyük galaksiler arasındaymış. en azından bunların tespit edebildiği kadarıyla böyleymiş. şimdi galaksinin doğru yerinde olacak ve galaksi de samanyolu kadar büyük olmak zorundaysa diye bir araştırma yapmamışlar. en azından bolca uzaylı meselesinde galaksiyi hiç hesaba katmadıklarını fark ettim. kattılarsa da bana demediler, onların günahı.
.neyse işin ilginç yanı bu, diğer taraftan galaksinin ortasındaki kara delik meselesine eğildiler. ilk kara delik mi oluşmuş yoksa ilk yıldızlar mı oluşmuş sonra onlar birleşip kara deliği mi oluşturmuş. bunu da yeni keşfedilen bir genç galaksiden anlamışlar ki ilk kara delik oluşuyormuş.
.devasa kara delik nerden geliyor peki? onu da en başındaki çok büyük yıldızlara bağlıyorlar. kuasarlar oluşuyor ve oluşan bu patlama sonucunda galaksinin kara deliği oluşuyor diyorlar. daha sonra milyarlarca yıllar içinde galaksiler çarpışıyor, maddeler birikiyor ve büyüyor.
.kara deliğin oluşturduğu devasa yapı içinde yeni yıldız olmaması ve uzak kollarında olmak yaşam için uygundur diyorlar tabii ne kadar belirleyici onu anlatmıyorlar ama ilginç bir ayrıntı işte.
.daha sonra da andromeda meselesi var, bunu defalarca çarpışmalı şekilde anlattılar ama kim bilir hangisi doğruysa artık. daha önce bu iki galaksi o kadar büyük yıldızlar arası mesafe o kadar çok ki iki galaksi çarpıştığı zaman kollarında bir şey çarpışmaz bile diyorlardı. şimdi gökyüzünde bir havai fişek gösterisi gibi olacak diyorlar. pek mantıklı gelmedi. bir kere şimdiki galaksi görüntüsünde ne kadarını görüyoruz ki patlamanın ne kadarını görebilelim?
.ayrıca çarpışmadan sonra iki galaksiden geriye pek bir şey kalmayacak, sarmal kollar dağılacak deniyor. sebebi de ikisi de benzer kütlede olmasından dolayı demişler. artık kim doğru söylüyor bilemedim ama en azından farklı bir görüş olarak pek ilginç, hakkımızda hayırlısı. bir kaç milyar yıl sonra kim öle kim kala.
.belgeselle pek ilgisi yok ama adamların göğe bakıp geçmişi görmesi, ilk oluşan kuasarlardan ya da galaksilerden bahsetmeleri de her seferinde sinirlerime dokunuyor. evrenin genişleyen kısmında olmakla mı ilgili? mesela ilk oluştuğunu söyledikleri kuasar kimin kuasarı? belki samanyolunun gençliği? yani bir yerden sonra bunu görmeleri gerekiyor ama tabii ayırt edemiyorlardır. atıyorum 4 milyar yıl önce yaşam başladı diyorlar. doğru noktaya çok daha detaylı baksalar bunu görmeleri gerekmiyor mu? cevap bekliyorum.
--- spoiler ---