--- spoiler ---
.en son elektrikli arabalar kısmında tuvalete koşmam gerekti, o kısmı kaçırdığım için kendilerinden özür dilerim, zaten genel olarak söylediklerini tekrar edeceklerdi. çok bir şey kaçırdığımı düşünmemekteyim. artık ne diyeyim, nereye sıçacağız? ne ara sıçacağız, kısa reklam araları var.
.arabadaki maddelerden yola çıkarak bu maddelerin evrende nasıl oluştuğunu anlatalım demişler. iyi demişler güzel demişler. yeni bilgiler de edindim ama bir mantık hatası vardı sanki, ülen dünyada hangi madde varsa ondan bir araba yapılırdı. sadece tahta olsa, tahtadan da bir şeyler yapılırdı. şimdi gerekli maddeler bunlar diyorlar ama daha uygunu olsa, daha sağlamı, daha iletkeni onlarla daha güzel araba yapılır. daha iyisi olamaz, olması gereken araba buymuş gibi yaklaşmışlar ya o baya bir mantık hatası olmuş.
.ha benzetme için bunu yapmışlar, eyvallah dedik izledik. iridyum meselesi ilginçti mesela. dünyanın oluşumunda toplaşan iridyum merkeze inmiş, yüzeydekiler yine dinozorları öldüren göktaşı ile gelmiş diyorlar. zaten nasıl bir göktaşı ise allah yollamış mübarek. tüm dünyaya katman olarak yayılmış, şu an o iridyumu çıkarıp buji başı yapıyormuşuz.
.petrol meselesi zaten bitkilerle ilgili, ölen fosil yakıt meselesini de evrene ucundan laf ederek bağladılar. esas ilginç olay dünyada demir kalmayacakmış. okyanuslar oluştuğu vakit demiri eritmiş ama tam o sırada bitkiler çıkmış meydana ve ürettikleri oksijenle demir birleşmiş ve tabanda katman oluşturmuş. şimdi kullandığımız demirler de buradan geliyormuş.
.aksi durumda yine demirin çoğu dünyanın merkezine doğru çökmüş, yani evrenden çok özel dizayn gibi anlatıyorlar nerdeyse.
.bir yıldız demire kadar üretiyordu, onu anlatıyorlardı. büyüklüğüne göre çekirdeğindeki basınç ve tabii kendini tüketmesi ile ilgili bir olay. demir ne kadar çoksa yıldız o kadar çabuk ölüyor, patlayınca da maddeleri yayıyor. düşünce bu, zaten göktaşlarında gelen maddelerde buradan geliyor.
.demirden daha ağır maddelerin nereden geldiği konusunda biraz daha aydınlattılar, supernova patlaması ile oluştuğunu söylemişlerdi. çekirdeğin demiri, patlama sırasında daha ağır metallere dönüşüyor demişlerdi. şimdi kimse bunu göremedi falan filan dediler.
.üstelik bakır ve benzeri metallerin oluşumunu farklı açıkladılar. demir ile zehirlenmiş yıldızın patlaması sonrası oluşmuş ikinci nesil yıldızların sönükleşmesi, yüzeyinde nötronların bayram etmesi ve böylece demir atomlarına birleşmeleri ile diğer metallerin oluşmalarından bahsettiler. artık yeni teoriler böyle herhalde. iki sene önceki bölüm.
.ağır metaller ve altın meselesi için de başka bir açıklama getirdiler. büyük patlamadan sonraki en büyük patlamalar olan iki nötron yıldızın birleşmesinden oluştuğunu söylediler. bunu da gözlemlemişler. nasıl gözlemledilerse artık, dünya büyüklüğünde altın olduğunu görmüşler. iki nötron yıldızı çarpışıyor ve bunlar ta dünyadan tam da birleştiremedikleri teleskoplarla bunu gözlemliyorlar, helal olsun ne diyeyim.
.tabii adamlar bu kadar gözlemleyince yetinmiyor, göktaşı madenciliğine girişecekler. sırf güneş sistemindeki madeni hesaplamışlar, bilmem kaç katrilyon dolor. dünyadaki madem bitince ister istemez uzay madenciliği yapacağız diyorlar, adamlar tüketime ara vermeyi azalmayı düşünmüyor. ileriye bakıyor. dünya uzaydan getirilen madenlerle içine göçmese bari.
--- spoiler ---