--- spoiler ---
.güzel bir bölümdü. karanlık madde ve karanlık enerji mevzusuna girdik. kaçıncı sefer bu meseleleri izliyorum bilmiyorum ama hala yeni şeyler duyuyorum. hem de eski bir bölümden bunu duyunca hoş oluyor tabi.
.evrenin büyük resminde galaksileri birbirine bağlayan bir yapı, gökadalar ve clusters (ayrıca gök ada ipliği ve flament meselesi: konuyla ilgili how the universe works bölümü var) denen yapılar olduğunu söylüyorlardı. şimdi bu bölümde bu ağ benzeri yapının yani evrenin iskeletinin karanlık madde ile oluştuğunu söyleniyor. büyük patlama sonrası karanlık maddenin öbek öbek dağıldığı yerlerde maddenin tutunacağı bir iskelet gibi kalmış olmasından yola çıkarak bunu söylüyorlar.
.hepsi teori tabi ama böylece açıklamaları garip geliyor insana. tabi ne olduğunu gözlemleyememişler. bilinen bir parçacık olarak tanımlayamamışlar. wimp dedikleri bir şeydir diyorlar ve madenlerde bunu gözlemlemeye çalışıyorlar. hala gözlemlenememiş. tabi bunu 2008 yılı itibariyle diyorlar. güncel durumu bilmiyorum.
.karanlık enerji meselesindeki enteresanlık ise 5 milyar yıl önce gaza gelmesi meselesi idi. tarihleri ben mi yanlış hatırlıyorum bilmiyorum ama evrenin genişleme hızı sanki ilk zamanlarında çok daha hızlıydı sonra yavaşladıydı. belki hem böyledir, hem de işte 7-8 milyar yaşına gelince hızlanmıştır. zaten açıklama olarak karanlık maddenin seyrelmesi sonucunda karanlık enerjinin galip gelmesinden bahsediyorlar. nasip kısmet tabi...
.şimdi insanın aklına takılıyor, öncelikle galaksiler sabitler genişlemiyorlar diyorlar. güneş sistemi de öyle ama ilerde evren çılgın gibi genişlediği zaman neden donuyoruz? galaksiler yine sabit kalmayacak mı? gezegen sistemleri yine olmayacak mı? ha yakıtlar bitecek güneşler sönecekse tamam anlarım da sadece genişleme etkisi deyip, galaksiler de sabit deyince pek olmuyor sanki.
.ayrıca karanlık madde iskelet sistemiydi hani? şimdi evren ne kadar hızlanırsa hızlansın bu iskelet sistemi üzerinde hareket etmeyecek mi? bu ortadan kalkınca işte büyük parçalanma gibi bir şey olabilir belki ama bunlar sonsuza kadar genişleyecek falan dediler şimdi. tabi hangisinin net bir bilgisi var ki?
--- spoiler ---