28 Kasım 2017

how the universe works s04e05:

Dawn of Life

--- spoiler ---

.diğerlerine göre güzel bölümdü. aslında cevabını bilmedikleri soru olduğu için cevaplayamadılar ama anlatımlar güzeldi. yaşamın ortaya çıkışını anlatmaya çalışıyorlar. neresinden nasıl ortaya çıkmış? biz atomlardan oluştuğunu bilen atomlardan oluşmuş canlılarız diyor. evrenin kendini bilmesi gibi bir anlatım. bakınca çok güzel iyi de, koskoca evren insan deneni yaratmak için mi toplaşmış? bu konuda insan ikna olamıyor. daha üstün atomlu bir canlımız yok muymuş? nihai noktayı insan olarak belirlemek biraz insanı üzüyor.

.yaşamın ortaya çıkışı hücrenin oluşu, hep evrim teorisi ile açıklıyorlar hepsine eyvallah ama amino asitlerin oluşumunu önemsizleştiriyorlardı. canlılık amino asitler değillerdir deniyordu. bölümde canlılığı oluşturan yapı taşları çok basit araçlardır deniyor. basit araçların tesadüfen bir araya geldiğini açıklamak için.

.hücre duvarı, dna ve enerji gerek diyorlar. ben öyle özetledim ama böyleydi. hücre duvarı için vakti zamanın kayalarının ceplerinde yoğunlaşmış yağ moleküllerinin birleşmesinden bahsediyorlar. iyi güzel ama nasıl duvar görevi görüyor? nasıl süzebiliyor?

.bu konuda yapay hücre duvarı oluşturan deneyler vardı da onlara girmediler. bunlara göre ilkel hücre duvarı işlevi yerine getirmiş. enerji akışı ile ilgili alkali bacalarla ilgili bir bilgi verdiler ama çok da anlayamadım. o kısmı biraz kaçırdım. artık başka bir belgesele nasipse.

.marstan gelen yaşam meselesi ilginç de işte belgeselin konusu değildi. en azından bunu söylediler, fazla uzatmadılar. bakterilerin uzayda hayatta kalması ve çarpışmadan sağ çıkması mümkünmüş, bu açıdan yaşamın taşınabilirliği meselesi güzel aslında da işte başka teori de yok herhalde. bıraktılar mevzuyu zekaya geçtiler.

.zekanın oluşumu için çok hücre gerekiyor, buna mutasyona bağladılar. oradan da işler değişti işte. o kısmı da biraz kabaca geçtiler.

.bir de tek hücrelilerde fotosentez siyanobakteri ile mümkün olmuş. oksijen üretmişler de bu oksijen geriye kalan tek hücrelilerin çoğu için ölümcülmüş. kalanlar oksijeni kullanabilenler olmuş, enerji kaynağı olarak da pek işe yararmış. böyle anlattılar. ilginç bir bilgiydi. tabii dünya üzerinde sayısız canlı sıfırlama işi var, bu da daha tek hücreli bazda olmuş. sanki bir şeyler oluşturmak için her şeyi oluşturup hatalıları ayıklamak gibi.

--- spoiler ---