--- spoiler ---
.adamlar güzel belgesel yapmış ama tamamına erdirememiş. iletişim gibi bir konuyu ele aldılar. enterasan bilgiler boldu. tam kronolojik olarak vermediler ama şimdi öyle anlatmaya çalışayım.
.bir tane süt denizi dedikleri ışıltıyı yapan bakteri kardeşler varmış. okyanusun ortasında parıldıyorlar. ilk iletişim böyledir dediler. oralardan itibaren bakteriler kendi aralarında konuşmaya başlayarak bir iletişim başlatmışlar ve organlar falan filan da bu şekilde oluşmuştur diyorlar.
.yaptıkları iş de belli sayıya ulaştıklarında belli kimyasallar yayarak parıldamaları, kimyasal madde alışverişi yapmaları ve tabi niyahetinde yaşamaları için uygun balıkların dikkatini çekerek onları yemesini sağlamak. minicik fonksiyon sahibi bile olsalar böyle bir davranış nerdeyse kendinin farkında olmak gibi, en azından diğerinin farkında olmak gibi, çok enterasan geldi bana.
.karıncalar da benzer şekilde feramonlar ile iletişim kuruyordu sanırım. hidro karbon mu ne dediler? sonuçta kimyasal iz bırakıyor, diğer karınca bunu farkedince gereken eylemi yapıyor. ortada genel bir yönetici olmasa da bu kimyasal tepkiler ile koordineli bir şekilde çalışıyorlar. basit fonksiyonların karmaşık iş yapması akıl almaz bir şey.
.ardından suyun içindeki iletişime değinmek lazım, suda sesin hızlı hareketi uzak mesafelere iletişimi mümkün kılması falan iyidi. balinaların olayı, kullandıkları bölge çok fazlaydı. iletişim amacıyla bunu yaptıklarını da zaten tespit etmiş abiler.
.sudan çıkışın ardından ses telleri gelişimi incelemişler. havada sesin iletimi daha verimsiz bunun yüzünden gırtlak sistemi falan gelmiş dediler. kuşlarda bu sistem daha gelişkin imiş. çiftli bir yapısı varmış. çiftleşme olayo deli ötmelerine bağlı olunca böyle olmuştur tabi.
.memelilerin ses çıkarması, birbirleri ile iletişim kurması ve ortaklaşa iş yapması da güzel bir anlatım idi. kurt kardeşlerin ulumasını örnek verdiler. 10km mesafesi varmış bunların da birlikte hareketleri, çağırmaları iletişimleri derken aydınlattılar.
.asıl enteresan olan ilkin sincap ile yılan meselesi idi. sincap yılan derisi ile gizleniyor. yılana karşı böyle bir korunma da pek işe yarıyormuş. dilleri ile havayı kokluyorlarmış, yılan davranış uzmanı olmuş abiler yahu.
.diğeri çayır köpekleri meselesinin iletişimine kafayı takmış abimiz idi. adam bir garip kafayı yemiş gibiydi. oturmuş seslerini incelemiş, mavi ile beyaz rengini bile tasvir ettiklerini bulmuş. nasıl yani diyor insan? gördükleri farklılığa özel sesler üretmiş bunlar. insan hayret ediyor hakkaten.
.maymun kardeşlere geldik sonuç itibariyle. işaret dilini geliştirmişler. bunun için beyinde özel bölge varmış ama tam olarak benzer mi? oradan mı gelmiş? gelmemiş? o kısmı kaçırdım. tabi lisan üretimi, insana mahsus. bu yüzden diğerlerinden ayrılıyor. soyut kavramlar ile geri kalan her şeyi şekillendirmiş işte.
--- spoiler ---