13 Mayıs 2014

Cosmos: A SpaceTime Odyssey s01e10:

The Electric Boy

--- spoiler ---

.michael faraday üzerine bir bölüm izledik. animasyon ağırlıkta, uzay meseleleri de çok azınlıkta idi. hepsinden vardı yine ama özellikle sinyaller ile iletişim, manyetik alanlar ve tabi elektrik ile çılgınlar gibi oynayan bir adam ve bulduğu bir sürü icat meseleleri ile gelmiş oldular.

.ilk motoru bu amca yapmış bir kere, her şeylerin kökeni zaten motor. mevcut teknolojide resmen mihenk taşı imiş. üstelik doğuştan bilim insanı olmak da böyle bir şey olsa gerek. eğitim almamış, r'leri söyleyemiyor diye hocası zorlamış bunu o zamandan itibaren okulda gören olmamış. ailesi varlıklı değil imiş. kitap kaplamacılığından başlayarak bir sürü iş yapmış.

.kaderin cilvesi, elektrik ile şov yapan bir bilim insanının yanında işe başlamış. o da bu abimiz göz önüne çıkınca başka işlere yönlendirmek için mercek ve cam işlerini yapması için görevlendirmiş ve bundan ortaya çıkan başarısızlık abidesi cam tuğla dedikleri şey ile de en büyük keşfini yapmış.

.tabi bunu net anlatmadılar, deneyin düzeneği ışığın dalga boyuna etki edecek manyetik alan meselesi idi benim anladığım kadarı ile. ışık aynadan yansıyınca polarize oluyormuş. dalgalı halini kaybediyormuş, dalgalı hali ile görünecek bir yerden bakınca da görüntü gelmiyor imiş. manyetik alan ile bunu değiştirmek dolayısıyla da ışığa etki etmeyi test etmiş ve bunu da en zon kristal meselesi ile bulmuş sanki ama bu kadar pratik olarak tanıttıkları abimizin bununla neyi keşfettiğini ben anlayamadım. yani neye yaramış? teorik olarak çok büyük anlamları olabilir elbette de genel profile uyduramadım meseleyi.

.ha belki sonraki kısım olarak yerçekimi ya da manyetik alan meselelerinin benzer şekilde dalgalar olduğu etrafta bunların dolandığı meselesine bağlamaya çalıştılar ama ben bağlantıyı kuramadım.

.neyse burada abimiz bunu iddia etmiş, herkesler hani matematiği demiş. o vakit de maxwell adında zengin aile çocuğu, iyi eğitim almış biri yardımına koşmuş. manyetik alanlarının denklemlerini yapmış. matematiği ile uğraşırken de manyetik olanların statik değil yayılan şekilde olduğunu keşfetmiş ve bununla da bildiğimiz dünyadaki iletişim aygıtlarındaki tüm sinyaller meydana çıkabilmiş. adamlar bir şeylere takarak neler neler bulmuşlar insan şaşırıyor.

.faraday abimizin bunalım sorunları varmış, 49 yaşında hafıza sorunu çekmiş. daha sonra durumu pek de düzelmemiş. yaşlanınca daha kötüye gitmiş. öyle acı dolu bir hayatı da varmış. yine de yokluktan gelmiş ve süper insan olmuş. adını çok fazla duymamıştım ama saygılar sunuyoruz.

.newton hakkında methiyeler düzerken yine einstein görmezden gelindi dediydim, en azından bahsettiler biraz olsun. bilim şenlikleri, gençlere anlatımlar faraday abi ile başlamış ama diğer insanları sayarken yine tabi hepsi ingiliz bilim insanı olması pek de güzel gelmedi bana. bu kadar da ingiliz vurgusu hoşuma gitmiyor. tamam belgesel  carl abinin, tamam adamlar başarılı falan da tüm bilimi sanki onlar yapmış gibi takılmasınlar rica edeceğim.

--- spoiler ---