9 Temmuz 2013

Through the Wormhole s03e07:

Can We Eliminate Evil?

--- spoiler ---

.en iyi bölümlerinden biriydi bence. kötülüğü yenebilir miyiz? şeytanı yenebilir miyiz tarzında bir başlığı var. şeytan olayına girmediler allahtan, direkt beyinlerin içinde olan bitenden kaynaklandığı meselesine güzel bir giriş yaptılar. bebekler ile yapılan deneyler bir garip idi.

.ilk deneyde bebeklere bir kutuyu açmaya çalışan bir kukla ve ona yardım eden bir kukla gösteriyorlar. sonra yine aynı kuklanın kutuyu açmasını engelleyen bir kukla gösteriyorlar. hangisini seçiyorlar dersiniz? çok enteresan, ahlaki yargıların ta o zamanlardan geliştiğini gösteren bir mesele olarak bunu anlatıyorlar. ha tabi belki kendine de bir yardımı olur tarzında mı düşünüyorlardır hehe, yok lan o kadar da nasıl düşünsün.

.bölümün sonunda yine aynı bilim insanı ve benzeri bir bebek deneyinde ise daha garip bir sonuca ulaşıyoruz. kuklalar iki tane yiyecekten birini seçiyorlar. bir yiyecek sütlü kurabiye diğeri işe yeşil fasülye (hehe iyi seçim). bebek de sevdiği yiyeceği yiyen kuklayı seviyor. grup içi davranışı gösteriyor diyor. diğerine eziyet edilmesinden hoşlanıyor diyor. bu da erken dönemde mahalle baskısı ve gruba ait olma üzerine çok vahim diyor. hakkaten enterasan.

.bunlar haricinde asıl olayı psikopatların kafaları meselesi idi. dexter'a göndermeler gibi algıladım burada. ama en enterasan kısmı, bu konuları araştıran amcanın da beyninin psikopatik olması. kendi beyni olduğunu sonradan farkediyor ve kendinden korkmaya başlıyor eleman. belirli bölgeler bu göstergeler imiş ama küçükken iyi davranıldığı için katil olmamış. yani su götürür bir şey ama çok ilginç, hele ki adam 60 yaşında ve çevresine ben psikopat mıyım diye sorması falan da komik, cevaplar hayır olur mu da değil ha. o da garip... %3'lük bir yeri varmış bu tür beyin yapılarının...

.suçlular üzerinde çalışan başka biri de şiddet eğilimi gösteren kırk küsür kişiyi rastgele öldüren birinin amigdalasının oralarda tümör olduğunun tespit edildiğini söylüyor. aynı şekilde pedofili eğilimleri gösteren birinin de beyninin ilgili bölgelerinde (korteks midir nedir) tümör oluştuğunu gözlemlenmiş. hatta ameliyat etmek zorunda kalmışlar bunu, ameliyat edilince eğilimleri değişmiş. daha sonra eksik ameliyat olduğu ortaya çıkıp tümör nüksedince tekrar bu şekle gelmiş falan. çok acayip... ha bu adamların hiç mi suçu yok? hiç mi seçim şansları yok diye de düşünüyor insan. elbette vardır ama bir arıza olduğu da belli...

.bu noktada insanların bencil davranışlarının önüne geçebilecek bir test yapmış başka bir bilim insanımız. belirli bölgeleri uyaran elektrik sinyalleri ile bencil davranışların önüne geçilebildiğini tespit etmişler. öyle bir aygıt falan mı yerleştirmek gerekecek?

.son kısımda hem avukat hem biyolog başka biri yargılama süreci açısından olaylara eğildi az biraz. niyetlerin yargılanmaması meselesi ya da sonuçlara göre niyetlerin belirlendiği meselesinde dokundurdu. enteresan olan yargılama sürecinde suçlu bulmayı beynin dış kısmı ile ne kadar ceza verileceğini ise amigdala civarları ile karar verilmesi idi. böyle de garip bir ikilem var imiş.

.ilk kısımlardaki empati testlerine de değinmek lazım biraz, aslında pek bilindik bir şey ama yine de bunu beynin fotoğrafını çekerken test eden sevgili bilim insanlarımızın gösterdikleri şekillere göre, empati yapar iken acıyı duyumsuyor gibi tepki veriyor imşi sevgili beyinlerimiz. tabi herkeslerde böyle değil imiş, bunun miktarı ilgili bölgelerdeki yapılar ile sınırlı imiş. buradan yine psikopatlık mevzusuna giriyoruz ama hani ne bileyim hırsızın hiç mi suçu yok arkadaş diyesim geliyor. karışık meseleler. 

.bir de mühim bir şey dediydi onu ekleyeyim, empati senkronu kaymışmış psikopatlarda. hiç empatik değiller demek değilmiş.

--- spoiler ---