23 Kasım 2019

how the universe works s07e07:

Battle of the Dark Universe

--- spoiler ---

.sezonlar ilerledikçe acayip acayip kıyafetler giymeye başladılar. tipler de antik uzaylı kuramcı tiplerine benzemeye başladı. konuşmalar zaten yayvan  yayvan. bir garip olmuş hepsi. amerikanın bilim camiası böyleyse vay halimize. arada işini bilen tipler de gösteriyorlar ama devamlı konuşan esas tipler cidden insanı hüzünlendiriyor.

.karanlık madde ve karanlık enerji ile ilgili bir sürü bölüm yapmışlardı. şimdi bunları savaşır gösterelim, olay olsun demişler. elli kere biri çeker, diğeri iter. evrende böyle bir nihai savaş vardır falan geyiğine döndüler. aynı görüntüler, devamlı gösterdiler. boş beleş iş olmuş.

.güzel bilgiler verecekmiş gibi yapıp, hepsi hikaye demeye getiriyorlar. tamam sınır konular ama karanlık enerji ve karanlık maddenin birbirinin tamamlayıcısı olmadığı ne malum? aynı kaynaktan ortaya çıkmadıkları ne malum? neden birbirleri ile savaşıyor gibi gösteriyorlar ki? tamam biri itip diğeri çekince öyleymiş gibi görünüyor ama birinden biri olmasa evren olmayacaktı işte. sanki karanlık enerjiyi yıkıcı güç gibi gösteriyorlar ama eğer karanlık enerji evreni genişletmese zaten evren olmayacaktı.

.tabii nasıl genişlettiğini bilmiyorlar. bir şeyler geveliyorlar ama bilmedikleri şeyleri anlatmalarını bekliyoruz. yer çekimi ile ilgili denklemler hatalı olabilir diyorlar. tümden hepsini düzenleyince karanlık enerjiye falan ihtiyaç kalmayabilir demeye getiriyorlar. bir nevi olayın doğası bu şekilde gelişiyor, bilmedikleri için bir isim sallıyorlar.

.einstein kozmik sabit olayına geri dönebiliriz diyorlar. bunu çok açıklamadılar ama evrenin artan genişleme hızında bir limite gelmiş gibi anlattılar. zaten kıyamet senaryosu geyiklerini çok seviyorlar. 50 milyar yıl diyorlardı. bunlar pek zaman söylemedi ama evrenin genişleyerek yok olması da geyik gibi oldu. bu sefer çok genişledikten sonra bilmem ne fantomu olacak, karanlık enerjinin yarattığı itiş kuvveti ile orataya çıkan güç, yırtık mırtık yapıp, tekrar başa dönecek, her şey toplanacak ve tekrar büyük patlama olacak diyorlar. nasıl desteksiz sallayış bu bilemedim.

.diğer tarafta karanlık maddenin tekrar toparlanmaya yol açıp büyük patlama yaratması, büyük çöküş muhabbetini de buna bağlıyorlardı. maddenin sonsuza kadar tek başına uzayda süzülmesine gönülleri razı gelmemiş herhalde.

.galaksi ağları, bunlara flament mi? ipliksi mi? öyle şeyler diyorlardı. bunda lifli dediler. nasıl bir şeyse artık, evrenin iskeletini oluşturan bu sistemi karanlık madde yapmış. karanlık madde olmadan hidrojen içine çöküp yıldız oluşturamazmış. tüm varlığımızı kendilerine borçluymuşuz. bunlar yeni bilgiler mi bilemiyorum ama normal şartlarda yıldız oluşumunda toplaşan gazların içe çökmesi diyorlardı. karanlık madde bu çöküşü hep hızlandırıyor hem de limitini belirliyormuş. benim anladığım bu yani.

--- spoiler ---