7 Mart 2013

Known Universe s02e05:

Time Bombs

--- spoiler ---

.volkanlar, depremler üzerinden evrene bir bakış attık. ha evren derken çok fazla uzaklaşılmadı. venüsten, marstan jüpiterin uydusu io'dan bahsedildi bol bol. süper volkan olaylarına girildi. fena değildi bölüm.

.venüs ve marsın hareketsiz manto olayı ilginç geliyor bana. geçen başka bir belgeselde de duyduydum. olimpos dağının neden bu kadar büyük olduğu falan enteresan. diğer tarafta venüste neden bu kadar çok ve güçlü volkan var muhabbeti de enteresan. hareket etmeyen  manto patlayana kadar sıkışıyor imiş, alttan altada eriyip, her yanından fışkırtıyor imiş.

.io'nun olayını daha önce duyduydum bunun grafikleri daha iyi idi. jupiterin gel-gitleri ile kabuğu ısınıyor ve patlıyor çatlıyor. en sıcak yer olması muhabbetini abarttıklarını düşündüm ya doğrudur herhalde.

.deprem muhabbetinde öngörülememezlik olayını saçmaladılar gibi geldi bana. hele o saçma örnekleri ile gelen sakallı şişko bilim insanı baya bir saçmaladı sanki, doğruysa da allah affetsin onu. değişkenleri bilebilsen bilirsin işte depremi. alt kısmı bilmiyorsun falan de anlayayım da, o sürtünme örneği ne öyle...

.yellowstone süper volkanı ya da başka bir süper volkanın dünyayı uçurması meselesinde de ayrı ayrı belgeseller var. bunda da değindiler biraz. 600 bin yılda bir patlıyormuş. son patlama 640 bin yıl önce olmuş... artık patlasa da kurtulsa.

.nötron yıldızı ve magnetar olayı en entersanı idi tabi. bir kaşığının ağırlığı, çok yoğun olması. hafif kıpırtılı depremlerinin elektromanyetik atıma sebebiyet vermesi yanında tamı tamına 32 şiddetinde depreme neden olması pek ilginç geldi bana. 9 şiddetine göre milyon kat fazlamış da kaç milyon onu bilemedim.

--- spoiler ---