17 Aralık 2014

Wonders of the Universe e02:

Stardust

--- spoiler ---

.serinin en iyi bölümü sona kalmış. abimize hala uyuz oluyorum ama güzel açıkladı sanki. sonunda da ermiş havaları ile caka sattı. evrenden geldik evrene gideceğiz falan dese tam olacaktı.

.ışık tayfı meselesi çok enterasan, öncelikte ateşe atılan maddelerin farklı renkte ışık yaydıklarından bahsetti. şimdi benzetme için kullandı belki ama yıldızlarda farklı maddeler mi yanıyor yani? üstelik füzyon ile yanma aynı şey mi? sonra bundan daha farklı bir olay gerçekleşiyor dedi ve üstü kapalı kaldı konu.

.yine de elindeki ışık tayfından kesitler göstermesi iyi idi. cosmos belgeselinde bu konu daha iyi açıklanmıştı tabi. elektronların gölgelerinin tespiti gibi bir şeydi benim hatırladığım kadarıyla. ışık tayfındaki siyah çizgiler buna dalalet ediyordu ve bu da ışığın kaynağının neyden yapıldığı hakkında bilgi veriyordu.

.bu mevzuya bakarak evrenin 92 adet elementten meyda geldiği konusunda kesi konuştu abimiz, her şeyin bu kadar az elementten  meydana gelmesi elbette çok ilginç. bölümde tüm bu maddenin nasıl oluştuğunu açıklamış bulundu işte.

.önce yıldız lazım bunun için, karbon ve oksijenin ilk oluşan elementlerden olduğu bilgisi enteresandı. daha önce duymuştum ama akılda kalıcı bir anlatımı vardı. ne kadar çok yaygın ise o kadar çabuk oluşan elementler imiş.

.süpernova seviyesine gelmeden de ancak demir oluşuyor. işte bu vakitten sonra oluşan elementler de nadir rastlanır elementler imiş (doğal olarak). altın örneğinden bunu güzelce anlattı. sırf nadir olmasından değerli olması sonucuna çıktı ama vardır bir hikmeti altının da, hiç bir özelliği yok diyerek küçümsedi bence. tabi bir karbon değil orası bariz.

.yaşamın kökeni ve amino asit olayı biraz zorlama idi. yani elbette bir olay var tamam ama göktaşından yaşam geldiği konusu daha zayıf bir teori. önce nebuladan olayları gözlemliyor, sonra güneş sistemi oluşumundan artakalan kayadan amino asitleri gösteriyor. tamam kimya çorbasında bir şeyler olması güzel ama başka türlü de olmuş olabilir.

.kırmızı devlerin fotoları, genel olarak gerçek fotolar üzerinden yorumlar da gayet iyi oluyordu. yakındaki bu kırmızı dev patlayınca gökte ikinci güneş olacak demişlerdi daha önce, olsa da görsek ne iyi olurdu.

.hepsi gözlemlenebilir meselesi aslında. bunu belirtmeyi unutuyor sevgili ingiliz bilim insanı. tamam ötesi vardır diyemiyoruz, gözlemlediklerimizle bağlıyız da evrenin bile gözlemlenebilir kısmı dışında yerler olduğu ortadayken nasıl bu kadar kesin konuştu pek anlamadım. keşke bu kadar net olsa tabi.

.sabun köpükleri ile atomların oluşumunu açıklaması da tam tesadüfçü materyalist kafası gibi oldu ama örnek tabi, evrenin ilk zamanlarındaki simetrisi meselesi de iyi idi. buna detaylıca bakmak lazım.

--- spoiler ---